Update 2024
Ontwikkelingen in een onrustige en snel veranderende wereld
De sector is druk bezig met een complexe en belangrijke verandering voor deelnemers, werkgevers en gepensioneerden. Tegelijkertijd maken veel mensen zich zorgen over de toenemende geopolitieke conflicten, klimaatverandering, een gezonde leefomgeving en bestaanszekerheid. Dat raakt ook onze sector want pensioenfondsen zijn nauw betrokken bij het welzijn van deelnemers, gepensioneerden en werkgevers. Met name de snelheid waarmee de ontwikkelingen elkaar opvolgen levert voor onze sector extra uitdagingen op.
In de Meerjarenagenda 2022-2026 noemen we een aantal grote veranderingen voor onze sector. Een van de belangrijkste voor onze sector is de nieuwe pensioenwetgeving. Daarnaast hebben we te maken met een stijgende vraag naar persoonlijkere en flexibelere dienstverlening en een bredere maatschappelijke rol voor pensioenfondsen. Er is sprake van versnelde digitalisering van processen en services, de pensioenmarkt blijft in beweging en we zien toenemende Europese invloeden. Al deze thema’s blijven in 2024 actueel en relevant. Maar er zijn ook nieuwe ontwikkelingen die onze aandacht vragen, zoals een nieuw politiek krachtenveld, toenemende geopolitieke conflicten, bestaanszekerheid, klimaatverandering en meer inzet op duurzaamheid. Een nieuw politiek krachtenveld Als belangenbehartiger volgen we de Haagse en Brusselse ontwikkelingen op de voet. We acteren op voorstellen en wetgeving die voor pensioenuitvoering relevant zijn.
Een belangrijk aandachtspunt voor de komende periode is dat het politieke krachtenveld verschuift. Hoewel de meeste partijen hebben aangegeven dat ze de Wet toekomst pensioenen intact laten, wachten we de koers van een nieuwe Tweede Kamer en een volgend kabinet af. In de verkiezingsprogramma’s was in ieder geval aandacht voor de implementatie van de Wet toekomst pensioenen, indexatie, diversiteit in fondsbesturen, (schijn)zelfstandigen en pensioen, doorwerken na pensioendatum, MVB-beleid en voor investeringen door de pensioensector. In aanloop naar de verkiezingen hebben we de politiek gevraagd om onze sector in de transitieperiode rust en ruimte te geven voor een zorgvuldige overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Uiteraard blijft dat onze nadrukkelijke boodschap tijdens de kabinetsformatie én voor het toekomstige regeerakkoord. Ook in Brussel komt er een wisseling van de wacht. Daar treedt na de verkiezingen in juni 2024 een nieuwe Europese Commissie aan met een nieuw werkprogramma. We zullen ons daar proactief op voorbereiden. De nieuwe Commissie kan namelijk nieuwe accenten leggen die gunstig of juist ongunstig zijn voor de pensioenuitvoering in Nederland. Bijvoorbeeld in de herziening van de IORP2-Richtlijn over de inhoud van duurzaamheidsrapportages, de manier waarop data met derden kan worden gedeeld en het beleggingsbeleid. De Nederlandse pensioensector is een unieke speler op het Europese toneel. Onze inspanningen in Brussel zijn erop gericht dat Europese regels zo goed mogelijk aansluiten bij het belang van pensioenopbouw door miljoenen Nederlanders. Toenemende geopolitieke conflicten De conflicten in de wereld nemen toe. Dat geeft uitdagingen voor veiligheid en stabiliteit. En het raakt aan de langetermijnbeleggingen die onze sector wereldwijd doet. Als gevolg van geopolitieke conflicten kunnen internationale sancties leiden tot het afbouwen van investeringen. Ook spelen maatschappelijke verontwaardiging en activisme vaker een rol in beleggingskeuzes. Het belang van risicobeheersing neemt daardoor toe. Het is belangrijker dan ooit dat we deelnemers, werkgevers en gepensioneerden meenemen in de afwegingen en keuzes over beleggingen. Dat doen we binnen de geldende internationaal kaders. Pensioenfondsen maken verschillende afwegingen en keuzes, maar we delen de noodzaak om daarover zo goed mogelijk te communiceren. Zowel met alle belanghebbenden als in het publieke domein. Dat blijven we ook in 2024 actief doen. Bestaanszekerheid Door de hoge prijzen voor voedsel, energie en zorg, is bestaanszekerheid voor steeds meer mensen en politici een aandachtspunt. Uitgesteld inkomen voor na het werkzame leven en vervangend inkomen na arbeidsongeschiktheid en overlijden zijn een belangrijk onderdeel van bestaanszekerheid. Pensioenfondsen spannen zich in om de afspraken van sociale partners, werkgevers en werknemers en beroepsverenigingen zo goed mogelijk uit te voeren. De Wet toekomst pensioenen is bedoeld om dat te kunnen borgen. Tegelijk wordt de noodzaak groter om mensen te informeren en bewust te maken van het belang om tijdig te starten met het opbouwen van pensioen. Of je werknemer of zelfstandig ondernemer bent, voor alle werkenden is pensioen relevant. Een belangrijke stap is de verplichting dat werkenden vanaf 1 januari 2024 al vanaf 18-jarige leeftijd pensioen kunnen opbouwen. In een aantal sectoren levert dit veel nieuwe deelnemers op. De Pensioenfederatie blijft in de komende periode via diverse doelgroepencampagnes en activiteiten aandacht vragen voor het belang van pensioenopbouw. Klimaatverandering en meer inzet op duurzaamheid De veranderingen in het klimaat laten zich urgenter voelen. Steeds meer mensen maken zich zorgen over de gevolgen en over de stappen die landen, bedrijven en investeerders zetten om opwarming tegen te gaan. Als pensioensector hebben we ons gecommitteerd om een positieve bijdrage aan klimaat, duurzaamheid en maatschappelijke vraagstukken te leveren. De maatschappelijke aandacht voor het beleggingsbeleid van pensioenfondsen is een kans om aan deelnemers te laten zien hoe pensioeninvesteringen bijdragen aan een betere leefwereld. Tegelijk bepalen pensioenfondsen zelf welke keuzes ze maken voor engagement, in- en uitsluiting, uiteraard passend bij de eigen deelnemers. Daarover communiceren blijft belangrijk en daar zetten we actief op in. We letten op dat Europese regels voor de financiële sector het beleggingsbeleid van Nederlandse pensioenfondsen niet doen vastlopen. Of dat het een bijdrage aan een betere leefwereld belemmert door in de praktijk vooral de administratieve last te verhogen. Uiteindelijk is het doel van het werk van onze sector om miljoenen Nederlanders een pensioen na het werkzame leven te bieden. De toegenomen maatschappelijke aandacht voor en de urgentie van klimaatcommitment en duurzaamheid vertalen zich daarom ook in 2024 naar een aantal gerichte projecten binnen onze vereniging.